Đối với các công trình mái bê tông bằng, người ta sẽ ít quan tâm và sử dụng đến xà gồ. Tuy nhiên nếu như bạn lựa chọn lợp mái tôn cho nhà ở, nhà xưởng hoặc nhà kho thì xà gồ là bộ phận quan trọng mà bạn bắt buộc phải quan tâm bên cạnh vật liệu lợp mái. Trong bài viết này, Hưng Thép sẽ cùng các bạn tìm hiểu kỹ hơn về câu hỏi thể nào là xà gồ mái tôn theo tiêu chuẩn nhé.
Xà gồ là gì?
Xà gồ (tiếng Anh là Purlin) là phụ kiện kết cấu trọng yếu của mái nhà, được bố trí liên kết với dầm mái, vì kèo và các bức tường để tạo nên khung đỡ vững chắc cho phần mái.
Hai vật liệu xà gồ thông dụng là gỗ và thép. Tuy nhiên, do các nhược điểm về chi phí cao, quá trình bảo dưỡng phức tạp, dễ bị mối mọt tấn công,… nên xà gồ gỗ chỉ được ứng dụng trong các công trình nhỏ lẻ như nhà ở truyền thống, đền, chùa,… Thay vào đó, hiện nay người ta thường sử dụng xà gồ thép hơn do chúng khắc phục được các nhược điểm của vật liệu gỗ, đáp ứng nhu cầu xây dựng ngày càng lớn, phù hợp với nhiều loại công trình.

Cụ thể, ưu điểm nổi bật của xà gồ thép như sau:
- Giá thành tương đối rẻ, đa dạng về mẫu mã, chủng loại
- Không bị tác động bởi côn trùng, chuột, ít bị các yếu tố về nhiệt độ, độ ẩm ảnh hưởng
- Tuổi thọ cao hơn xà gồ gỗ, ổn định về chất lượng, không bị biến dạng sau thời gian dài sử dụng
- Trọng lượng nhẹ, kết cấu gọn gàng, phù hợp với những thiết kế xây dựng mang phong cách hiện đại, nhà cao tầng.
Xà gồ thép rất được ưa chuộng trong nhiều công trình xây dựng công nghiệp, trong đó phổ biến nhất là nhà thép tiền chế, ngoài ra còn có:
- Xây dựng các nhà kho công nghiệp, xưởng công nghiệp, văn phòng công trường.
- Xây dựng công trình công cộng như: Nhà trường, công viên, bệnh viện, chợ, nhà thi đấu, nông trại,…
- Xây dựng các công trình xây dựng công nghiệp và dân dụng như: mái nhà, khung nhà tiền chế, làm đòn tay thép cho gác đúc, thùng xe…
Các loại xà gồ thép
Tùy vào loại hình và công năng của công trình mà người ta sản xuất nhiều loại sản phẩm xà gồ thép với hình dạng, thông số kỹ thuật khác nhau. Xét về yếu tố kiểu dáng, chúng ta có 4 loại xà gồ sau:
Xà gồ thép C
Xà gồ thép C là những thanh thép chữ C nằm ngang, có lỗ đục tùy theo mục đích sử dụng và được thiết kế để chịu tải trọng từ sàn mái hoặc vỏ bọc. Bề mặt phẳng ở một bên giúp chúng giúp người thi công dễ dàng lắp đặt trên kết cấu bê tông hoặc thép. Loại này có trọng lượng nhẹ và hoàn hảo để thi công các nhịp đơn giản.
Sản phẩm thường dùng cho những nhà xưởng có bước cột < 6m. Các loại xà gồ chữ C thường dùng như: C120, C150, C160, C200,…
Xà gồ thép chữ U
Cũng như các loại thép hình khác, thép chữ U có tiết diện hình chữ U gồm phần thân ngang bên dưới và 2 cánh bằng nhau. Bề mặt của thép chữ U có màu đen hoặc màu trắng bạc nếu được nhúng kẽm.
Loại thép này có đặc tính cứng, chắc chắn và bền bỉ vì vậy có cường độ chịu lực cao và chịu được những rung động mạnh.
Ngoài ra, thép chữ U có thể chống oxy hóa, không bị ảnh hưởng bởi điều kiện môi trường khắc nghiệt. Do đó, loại thép hình này thường được ứng dụng phổ biến trong các công trình xây dựng, sản xuất các thiết bị máy móc sử dụng trong các lĩnh vực công nghiệp.
Xà gồ thép Z
Xà gồ thép chữ Z có khả năng chịu lực lớn hơn xà gồ C do hình dạng của chúng cho phép xà gồ chồng lên nhau tại các khớp nối. Vì vậy, loại xà gồ này chủ yếu được ứng dụng trong các dự án lợp mái lớn.
Một số loại xà gồ thép Z được sử dụng phổ Z120, Z180, Z300,…
Xà gồ thép hộp
Bên cạnh 3 loại hình xà gồ trên, xà gồ thép hộp cũng một sản phẩm được sử dụng rộng rãi hiện nay. Vì có cấu tạo thanh rỗng nên người thi công cần hàn các đầu mũ vào 2 đầu của xà gồ để giữ hơi ẩm bên trong và chống ăn mòn kim loại.
Hình dạng hình chữ nhật mang lại cho mái nhà chất lượng thẩm mỹ tương tự như mái nhà được hỗ trợ bởi các xà gồ gỗ.
Xà gồ thép hộp được sử dụng cho những công trình yêu cầu độ bền, độ chịu lực lớn. Kích thước thường gặp ở xà gồ thép hộp như: 50×100, 50×50, 40×80….

Kích thước của xà gồ mái tôn
Tác dụng chính của xà gồ là chịu lực của hệ mái tôn phía trên, vì vậy khi thi tính toán khoảng cách giữa chúng, cần đảm bảo 2 yêu cầu:
- Khả năng chịu lực và độ võng cho phép của hệ thống đáp ứng đúng tiêu chuẩn kỹ thuật
- Mái tôn vẫn vững chắc, ổn định trong cả trường hợp có người đi lại trên mái
Đối với từng công trình và từng loại khung kèo khác nhau, khoảng cách xà gồ mái tôn cũng được bố trí khác nhau. Khoảng cách xà gồ phụ thuộc vào độ dày vật liệu cấu tạo mái gồm xà gồ, kèo, tôn lợp. Dựa vào điều kiện và các thông số có sẵn của công trình, kỹ sư sẽ tính toán và chọn khoảng cách tối ưu giữa các thanh xà gồ.
Thông thường, với những khung kèo 2 lớp ta có khoảng cách xà gồ lý tưởng là 1.1-1.2m và khoảng cách 0.8-0.9m đối với hệ kèo 3 lớp. Hoặc theo kinh nghiệm tính khoảng cách xà gồ theo vật liệu tôn lợp mái: thông thường từ 0.7-0.9m đối với tôn 1 lớp và từ 0.8-1.2m đối với tôn xốp.
Quy trình lắp đặt xà gồ mái
Quy trình cơ bản bao gồm 4 bước sau đây:
Bước 1: Tiến hành đo đạc và ghi lại các kích thước của mái nhà (chiều dài, chiều rộng, chiều cao).
Bước 2: Chấm một đường phấn theo chiều ngang qua mái từ trên xuống dưới. Đặt thanh đầu tiên ở phần mái xuống theo đường phấn bắt đầu ở hai góc. Chốt xà gồ bằng đinh vào từng vì kèo dọc. Nhét hai chiếc đinh cách đều nhau vào vì kèo.
Bước 3: Đặt xà gồ thứ hai theo chiều ngang ngay cạnh xà gồ thứ nhất và lắp theo cách tương tự. Tiếp tục xuống hàng cho đến khi hết hàng đầu tiên.
Bước 4: Di chuyển hai chân xuống mái và kẻ một đường phấn ngang. Lắp hàng xà gồ thứ hai giống như hàng đầu tiên, cắt đoạn cuối cho vừa. Chấm đường phấn thứ ba xuống hai chân nữa và tiếp tục đi xuống phần mái cho đến khi nó được phủ hết xà gồ. Kiểm tra lại để chắc chắn rằng tất cả đã có đinh cố định và tất cả các thanh xà gồ đã được gắn chặt vào xà nhà.
Các lưu ý khi thi công xà gồ mái tôn
Tấm lợp mái nhà là nơi chống chịu trực tiếp với gió lốc, mưa bão, rung chấn. Do đó, chúng ta cần chú ý bố trí hợp lý kết cấu mái để khi có tác động lực từ môi trường bên ngoài, các phụ kiện khung (thanh treo ngược, xà gồ, vì kèo,…) sẽ hỗ trợ lẫn nhau để giảm áp lực cho mái. Khoảng cách thích hợp nhất giữa xà gồ của mái với tường nhất là từ 1.2-1.8m khi xây dựng.
Ngoài ra, trong quá trình thiết kế xà gồ cho mái nhà bạn sẽ phải chú ý đến kích cỡ độ dài của tấm lợp mái, trọng lượng của tấm lợp để tính toán số lượng xà gồ cần sử dụng để tối ưu chi phí xây dựng. Tấm lợp càng nặng thì càng cần nhiều xà gồ hơn và ngược lại.
Công ty TNHH Tôn thép Hưng Thịnh là doanh nghiệp uy tín trong việc sản xuất và kinh doanh các sản phẩm tôn thép. Các sản phẩm của công ty đều được sản xuất bằng công nghệ hiện đại, đúng tiêu chuẩn quốc tế. Bên cạnh đó, Hưng Thịnh cũng cung cấp các dịch vụ vận chuyển, lắp đặt được thực hiện bởi đội ngũ nhân viên giàu kinh nghiệm, có chuyên môn.
Liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ.
Công ty TNHH Tôn thép Hưng Thịnh – Chuyên cung cấp sản phẩm giá tốt
Địa chỉ: Khu công nghiệp Mả Ông, P.Đình Bảng, TP.Từ Sơn, TP.Bắc Ninh
Hotline: 0961118042
Bài viết liên quan
CÁCH CHỌN THÉP CÁN NÓNG VÀ THÉP CÁN NGUỘI CHẤT LƯỢNG
Một trong các loại vật liệu được ứng dụng phổ biến trong các loại công...
Th3
CÁC ƯU ĐIỂM VÀ ỨNG DỤNG CỦA TÔN NHỰA LẤY SÁNG
Do quỹ đất xây dựng là có hạn, nên người ta ưu tiên xây dựng...
Th3
QUY TRÌNH CẮT TÔN NHỰA LẤY SÁNG ĐÚNG KỸ THUẬT
Tôn nhựa lấy sáng (hay còn gọi là tấm nhựa lợp mái Polycarbonate) là một...
Th3
BẢO DƯỠNG NHÀ XƯỞNG CHUẨN QUY TRÌNH NHƯ THẾ NÀO?
Bảo dưỡng nhà xưởng khung thép là một điều quan trọng để có thể kéo...
Th3
3 Phương pháp chống sét mái tôn cực hiệu quả
Chống sét mái tôn là một việc quan trọng mà mọi gia chủ đều phải...
Th3
3 Điều cần chú ý khi xây mái cho bể bơi
Xây mái bể bơi đang dần được chú ý hơn khi dựng bể bơi trong...
Th3